Telemak Kitap niçin var?
Neden Telemak?
Ulysses'in oğlu Telemakhos'un on yıldır denizlerde kaybolmuş babasını, 'Mentor' kılığına bürünmüş Tanrıça Minerva eşliğindeki arayışı, Fénelon'un Les aventures de Télémaque'ıyla, mutlak gücün ve kötü yönetimlerin eleştirisine dönüşür. Batı edebiyatıyla ilk karşılaşmamız "Telemak"la olur. Telemak sadece Türkçe'nin değil, Rusça ve Arapça'nın da ilk çevirisi olur.
Yusuf Kamil Paşa'nın sadrazam olarak İstanbul'a gelmeden önce Mısır'da Tahtavi'nin yanında ve onun cesaretlendirmesiyle başladığı Tercüme-i Telemak çevirisi 1862'de basılır. Tanzimat nesli için Telemak bir yoldaş olur.
Güneş Kral 14. Louis'yi eleştirmek cüreti gösteren din adamı Fénelon'un, prenslerin eğitimi için yazdığı anti-mutlakiyetçi mesel Telemakhos'un Maceraları, Batı-dışı toplumlarda yolunu şaşırmış babaların hatalarını tekrar etmek istemeyen özgürlükçü neslin kendi yolunu çizmesinin alegorisi olur. 'Telemak' figüründe statükonun ötesini gören bir özgürlük şahıslaşır. Babanın, yani geçmişin, kadim otorite figürünün yittiği yerde Telemak kendi yolunu çizer.
Namık Kemal 1881'de şöyle yazacaktır:
"Tabîat-i âlemi değiştirmek elimizden gelir mi? Ahlâk-ı Alâî'den terbiye görmek, hapiste nefsi islâh etmeye, Telemak gibi hikâyetten birşey istifâde ise, bir muntazam bahçede ders okumaya benzer" [Alemin doğasını değiştirmek elimizden gelir mi? Kınalızade'nin 'Ahlâk-ı Alâî'sinden terbiye görmek, hapiste nefsi ıslah etmeye, 'Telemak' gibi bir hikayeden istifade etmekse, muntazam bir bahçede ders okumaya benzer.]*
Kemal için Telemak nefs terbiyesini hapis hayatına çevirmiş bir gelenekten, açıklığa, 'alemin doğasını' düzenlemeye geçiştir, modernliğin jestinin şahıslaşmış halidir. Cemil Meriç, "Yusuf Kâmil Paşa için Telemak bir fetihti" der: "Batı’dan hikmeti alıyordu mütercim."
Telemak Kitap kendi rotasını çizen kitaplarla, geçmişin ve şimdinin etrafımıza ördüğü duvarların, kendini kader olarak dayatan durumların ötesine işaret etmek, okura Minerva/Mentor gibi yoldaşlık etmek arzusuyla yola çıktı, çünkü dünyanın enkazından ancak 'hikmet'le çıkılır.
* "İntibah Mukaddemesi", Şark Mecmuası, 5, 1 r-a 1298.
Yayınevi Listesi
#1 RUR: Rossum'un Üniversal Robotları
Karel Čapek, Kateřina Čupová (çizer)
Çev. Martin Alaçam
Çizgi 1
#2 Türkiye'de Özel İsimlerin Tarihi
Doğan Gürpınar
Sosyal Bilimler 1
#3 Kıyamet
D.H. Lawrence, Gilles Deleuze (önsöz)
Çev. Figen Dereli
Serbest Radikaller 1
#4 Sömürgecinin Portresi, Sömürgeleştirilenin Portresi
Albert Memmi, Jean-Paul Sartre (önsöz), Fırat Mollaer (sunuş)
Çev. Şen Süer
Serbest Radikaller 2
#5 Aşkla Hiç İlgisi Olmayan Mektuplar
Viktor Şklovski
Çev. Olcay Kunal
Edebiyat 1
#6 Çakma: Çince Yapıbozum
Byung-Chul Han
Çev. Sibel Atam
Serbest Radikaller 3
#7 Solan Akdeniz, 1550-1870: Tarihsel Coğrafya Açısından Bir Yaklaşım
Faruk Tabak, Çağlar Keyder (önsöz), Immanuel Wallerstein (sonsöz)
Çev. Nurettin Elhüseyni
Tarih 1
#8 Şiddet Üzerine Düşünceler
Georges Sorel, Cana Bostan (sunuş), Jacques Julliard (önsöz) Isaiah Berlin (sonsöz)
Çev. Anahid Hazaryan
Serbest Radikaller 4
#9 Manevi Otorite ve Dünyevi İktidar
René Guénon
Çev. Birsel Uzma
Serbest Radikaller 5
#10 Delilik, Siyaset ve Toplum Toptaşı Bimarhanesi 1873-1927
Fatih Artvinli
Tarih 2
#11 Tarihsel Roman
György Lukács
Çev. İsmail Doğan
Edebiyat 2
#12 İki Neslin Tarihi: "1920 Moskova'sında Komünist Türkler" tefrikası ve diğer eklerle birlikte
Ahmet Cevat Emre
Tarih 3
#13 Karakterler yahut Çağın Töreleri
Jean de La Bruyère, Marcel Jouhandeau (önsöz), Roland Barthes (sonsöz)
Çev. Bedia Kösemihal
Edebiyat 3
#14 Clèves Prensesi
Madame de La Fayette, Sezen Ünlüönen (önsöz), Anatole France (takdim), Albert Camus (sonsöz)
Çev. Yusuf Tavat
Edebiyat 4
#15 Küstah ve Cüretkar: Türkiye'de Doksanlı Yıllar
Doğan Gürpınar
Tarih 4
#16 Sonsuz Öpüşme Aşk Üzerine Kısa Dersler
Massimo Recalcati
Çev. Yunus Çetin
Psikoloji 1
#17 Artvin Etimoloji Sözlüğü
Taner Artvinli
Dil 1
#18 Obermann
Senancour, Sainte-Beuve (önsöz)
Çev. Bedia Kösemihal
Edebiyat 5
#19 Heroides: Kadın Kahramanların Aşk Mektupları
Publius Ovidius Naso
Çev. Nilüfer Akçay
Edebiyat 6
#20 Çarmıh Yolcusu: Bu Dünyadan Öteki Dünyaya bir Rüya Meseli
John Bunyan
Çev. Umut Alper Ceylan
Edebiyat 7
YAYINEVİNE DAİR
Telemak Kitap, Selim Karlıtekin tarafından 2020 yılında kuruldu. Yayınevinin logosu Ömer Faruk Yıldız tarafından tasarlandı. İç tasarımı Fatih Mutlu üstlendi. Ya herrü ya merrü!