#36 Değişen Dünya
DEĞİŞEN DÜNYA
Muzaffer Şerif Başoğlu
Sertan Batur'un sunuşuyla
"Biz kıymetleri çürümüş, tereddi etmiş bir imparatorluk bünyesinden kurtularak çıktık. Yeni baştan, yeni esaslar üzerinde kuruluş halinde bulunan bir memleketin çocuklarıyız. Memleket emperyalist müstevlilerden temizlendikten sonra ileri medeniyet seviyesine uygun, ileri kültürlü bir Cumhuriyet meydana getirmeye koyulduk. Öyle bir Cumhuriyet ki endüstride, ziraatta, imar işlerinde, sıhhat işinde dünyanın ileri ve inkılapçı memleketleri arasında yer alsın. Öyle bir Cumhuriyet ki orada artık derebeylik, mütegallibelik bir daha yüzünü göstermesin, vatandaşları arasında gelişme imkânları ve refah imkânları bakımından imtiyaz farkları olmasın. Esasında birbirine organik bir surette bağlı olan ve bütün bir cemiyet yapısı anlayışına dayanan bu işlerin gerçekleşmesinde mühendisin, ziraatçının, doktorun ilah... vazifeleri yanında bir de vatandaş, bir insan yetiştirme vazifesi var ki her meslekte, her işte bulunduğu için hususi bir ehemmiyet kazanıyor. Öyle bir vatandaş ki memleketin, halkın refahını kendi refahı üstünde tutsun, onun menfaatlerini kendi menfaatlerinin ve zümre menfaatlerinin üstünde tutsun, bu uğurda canla başla çalışsın, esen rüzgârlara göre dönmesin. Bu yolda çalışırken onu iten kuvvet yalnız dıştan gelen tazyikler ve müeyyideler olmasın, fakat içinden duyduğu mesuliyet ve vazife duygusu olsun. Böyle yüksek cemiyet ve insanlık kıymetlerine içten bağlanmış olan bir vatandaşa artık vazifelerini ihtar etmeye lüzum kalmaz; o, bunları içten duyduğu bağlılıkla yapar. Her mevzuda olduğu gibi insan mevzuunda da evvela, elimizde işleyeceğimiz materyalin tabiatını incelememiz, bilmemiz lazım gelir. Ancak bu suretledir ki elimizdeki materyalle, yani insanla, bilerek meşgul olabiliriz." MUZAFFER ŞERİF
Mayıs 2024, 156 sf., 12.5x19.5
Kapak: Selim Karlıtekin
Dizgi: Fatih Mutlu
Telemak 36, Psikoloji 3
978-625-94124-6-7
MUZAFFER ŞERİF BAŞOĞLU
1905 yılında Ödemiş’te doğdu. İzmir International College’da okudu, 1928’de İstanbul Darülfünunu Felsefe bölümünden mezun oldu. Bir yıl sonra yüksek lisans eğitimi için Harvard Üniversitesi’ne gitti ve burada Gordon Allport ve Carroll Pratt gibi isimlerle çalıştı. 1931’de yüksek lisans derecesini aldı. 1932’de Wolfgang Köhler’in derslerine iştirak etmek için Berlin’de bulundu. 1932-33 aralığında Gazi Terbiye Enstitüsü’nde çalışmalarına devam etti. 1933’te Amerika’ya döndü ve Columbia Üniversitesi’nde Gardner Murphy yönetiminde doktora yaptı. Doktora çalışmasını kitap haline getirerek 1936’da Psychology of Social Norms başlığıyla yayınlattı. Aynı yıl Türkiye’ye Gazi Terbiye Enstitüsü’ndeki görevine döndü. 1939’da Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’ne psikoloji doçenti olarak atandı. TKP çevresiyle yakındı, Behice Boran’la birlikte Adımlar dergisini kurdu. 1943'te Irk Psikolojisi’ni yayımladı. 16 Mart 1944’te anti-Komünist cadı avı kapsamında dönemin birçok aydınıyla birlikte gözaltına alındı. Ailevi bağlantıları ve Amerikalı dostlarının yardımıyla TKP davasından hariç bırakıldı ve bir akademisyen değişim programıyla Amerika’ya gitme şansı yakaladı. 1945’te Carolyn Wood ile evlendi. The Psychology of Ego Involvements’ı (Hadley Cantril’le birlikte) 1947’de yayınladı. Aynı yıl Türkiye’ye dönmek istediyse de bir yabancıyla evliliği bahane gösterilerek üniversiteden ihraç edildi. 1951’de kalıcı olarak Amerika’ya yerleşti. Sayısız deney ve makaleyle 20. yüzyılda sosyal psikolojinin en önemli isimleri arasında yer aldı. 16 Ekim 1988’de Alaska’da vefat etti. Türkçeye Carolyn W. Sherif’le birlikte kaleme aldığı Sosyal Psikoloji (çev. Mustafa Atakay & Aysun Yavuz, Sosyal Yayınları, 1996) çevrilmiştir.
SERTAN BATUR
1974 yılında İstanbul’da doğdu. İstanbul Üniversitesi’nde psikoloji eğitimi gördükten sonra yüksek lisans ve doktora derecelerini Viyana Üniversitesi’nde aldı. Ersin Aslıtürk ile birlikte Muzaffer Şerif’e Armağan kitabını derledi. Doktora çalışmasını Muzaffer Şerif ile ilgili yaptı. Halen Viyana’da klinik psikolog olarak çalışmaktadır.
